'Staré pověsti české' jsou zaznamenány v Kristiánově legendě z konce 10.století, Kosmově kronice z počátku století 12. a v kronice Dalimilově ze začátku 14. století. Pověsti nejsou výmyslem kronikářů, nýbrž literárně zpracovaným odrazem domácí ústní tradice, v jejich době ještě živé. Praotec Čech sice připomíná biblického Mojžíše vedoucího svůj lid do země zaslíbené, ale současně se jedná o prastarý slovanský kult Hory jako středu světa.

JOZEF FRANTIŠEK SMETANA (bratranec skladatela Bedřicha Smetanu) bol prirodovedec, historik, doktor filozofie, profesor na gymnáziu. Založil plzenskú mestskú knižnicu, za čo mu v parku v Plzni pred knižnicou postavili nadživotný pomník.

uczyli nas miłować wroga
choćby ten z nienawiścią
uderzał nas w twarz

i mówili, że nie ma Boga
w świętych gajach
w kamieniach i drzewach
w wartkich rzekach
i jasnym obliczu słońca
że kłaniamy się bałwanom

gardzili naszą miłością do ziemi
mówili że ojczyzna
to nie sława praojców
ich dbałość o rolę
ich wojenny trud
że słowiańskie

W dawnych czasach, nasi przodkowie byli wyznawcami przyrodzonej i naturalnej kiedyś na całym świecie Wiary Przyrody. Przyroda była dla nich dowodem aktywności boskich sił. Ale i sama w sobie przyroda miała Boską Naturę.Wszystko co żywe , posiadało własnego ducha i powiązane było z bogiem/bogami.